Για πέντε κατηγορίες περιοχών, στις οποίες περιορίζεται ή και καταργείται η δυνατότητα οικιστικής, τουριστικής, βιομηχανικής και κάθε άλλου είδους αξιοποίηση και εκμετάλλευση ακινήτων από την εφαρμογή μέτρων πολεοδομικής και περιβαλλοντικής προστασίας, θα ισχύσει η δυνατότητα ανταλλαγής ιδιωτικών εκτάσεων, με εκτάσεις του Δημοσίου είτε καταβολής εφάπαξ οικονομικής αποζημίωσης από το Δημόσιο προς τους ιδιοκτήτες, με νέο Προεδρικό Διάταγμα του ΥΠΕΝ, που τέθηκε σε ανοιχτή διαβούλευση.

Με καθυστέρηση άνω των 32 ετών η πολιτεία έρχεται να εκπληρώσει μία από τις βασικές υποχρεώσεις της για την εφαρμογή του νόμου πλαισίου για την προστασία της φύσης και του περιβάλλοντος (1650/86), σε συνδυασμό, όπως ο ίδιος ο νόμος  επιτάσσει με την αποζημίωση ιδιωτικών περιουσιών.

Ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σωκράτης Φάμελλος κατάρτισε και έθεσε σε δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος με τίτλο «χορήγηση οικονομικών αντισταθμισμάτων σε εφαρμογή των διατάξεων των παρ. 1 και 4 του άρθρου 22 του ν. 1650/1986». Η διαβούλευση θα διαρκέσει μέχρι τις 23.1.2019, ημέρα Τετάρτη και ώρα 16:00, ενώ ο αν. ΥΠΕΝ καλεί να συμμετάσχει στη δημόσια διαβούλευση κάθε κοινωνικός εταίρος και κάθε ενδιαφερόμενος, καταθέτοντας τις προτάσεις του για την όποια βελτίωση των διατάξεων του ανωτέρω νομοθετήματος.

Οι περιοχές

Το ΠΔ του ΥΠΕΝ με πέντε άρθρα, καθορίζει, το σκοπό, τους ορισμούς, τις προϋποθέσεις, τη διαδικασία, για τις αποζημιώσεις των ιδιοκτητών και την έναρξη ισχύος του νομοθετήματος από τη δημοσίευση του στο ΦΕΚ. (δείτε ακολούθως όλες τις ρυθμίσεις του νέου ΠΔ).

Ειδικότερα οι αποζημιώσεις ιδιοκτητών προβλέπονται από το νόμο στις περιπτώσεις, που θεσμοθετούνται περιβαλλοντικά και πολεοδομικά μέτρα με βάση τα οποία επιβάλλονται όροι, περιορισμοί και απαγορεύσεις, οι οποίοι είναι εξαιρετικά επαχθείς για τους ιδιοκτήτες, µε αποτέλεσμα να παρακωλύεται το περιουσιακό τους δικαίωμα σε πέντε κατηγορίες περιοχών, οι οποίες είναι:

 – Περιοχές απόλυτης προστασίας της φύσης

 – Περιοχές προστασίας της φύσης

– Εθνικά πάρκα

– Προστατευµένοι φυσικοί σχηματισµοί, προστατευόµενα τοπία και στοιχεία του τοπίου

– Περιοχές οικοανάπτυξης

Αποφάσεις ΣτΕ

Στο μεταξύ σημειώνεται ότι αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας δικαιώνουν θιγόμενους ιδιοκτήτες  από τη θέσπιση μέτρων για την προστασία του περιβάλλοντος,  δίνοντας  τη δυνατότητα να επιδιώξουν με την άσκηση ευθείας αγωγής κατά του Ελληνικού Δημοσίου ενώπιον του αρμόδιου διοικητικού δικαστηρίου την επιδίκαση αποζημίωσης θέτοντας παράλληλα την ελληνική πολιτεία προ των ευθυνών της.

Με αίτηση

Οι ιδιοκτήτες, ενόψει του περιορισμού της ιδιοκτησίας τους,  με βάση τις προβλέψεις του νέου ΠΔ θα μπορούν με αίτηση του προς το Δημόσιο, το οποίο – όπως σημειώνεται στο νόμο «κατά το μέτρο του δυνατού» – θα μπορεί  να αποδεχθεί είτε την ανταλλαγή των ιδιωτικών εκτάσεων µε εκτάσεις του Δημοσίου είτε την παραχώρηση κατά την χρήση στους θιγμένους δηµόσιων εκτάσεων σε παραπλήσιες περιοχές για ανάλογη χρήση ή εκμετάλλευση είτε την καταβολή εφάπαξ ή περιοδικής αποζημίωσης, για τον προσδιορισμό της οποίας λαμβάνεται υπόψη η υφιστάμενη χρήση της ιδιωτικής έκτασης.

Οι κατηγορίες περιοχών

Οι πέντε κατηγορίες εκτάσεων στις οποίες έχει εφαρμογή το νέο ΠΔ για την αποζημίωση ιδιοκτητών, που θίγονται από την εφαρμογή περιβαλλοντικών και πολεοδομικών μέτρων, σύμφωνα με το νόμο 1650/86 έχουν ως εξής:

1. Ως περιοχές απόλυτης προστασίας της φύσης, χαρακτηρίζονται εκτάσεις µε εξαιρετικά ευαίσθητα οικοσυστήµατα, βιότοποι ή οικότοποι σπάνιων ή απειλούµενων µε εξαφάνιση ειδών της αυτοφυούς χλωρίδας ή άγριας πανίδας ή εκτάσεις που έχουν αποφασιστική θέση στην κύκλο ζωής σπάνιων ή απειλούµενων µε εξαφάνιση ειδών της άγριας πανίδας. Στις περιοχές απόλυτης προστασίας της φύσης απαγορεύεται κάθε δραστηριότητα. Κατ’ εξαίρεση, µπορεί να επιτρέπονται, σύµφωνα µε τις ειδικότερες ρυθµίσεις του οικείου κανονισµού, η διεξαγωγή επιστηµονικών ερευνών και η εκτέλεση εργασιών που αποσκοπούν στη διατήρηση των χαρακτηριστικών τους, εφόσον εξασφαλίζεται υψηλός βαθµός προστασίας.
2. Ως περιοχές προστασίας της φύσης χαρακτηρίζονται εκτάσεις μεγάλης οικολογικής ή βιολογικής αξίας. Στις περιοχές αυτές προστατεύεται το φυσικό περιβάλλον από κάθε δραστηριότητα ή επέµβαση που είναι δυνατό να µεταβάλει ή να αλλοιώσει τη φυσική κατάσταση, σύνθεση ή εξέλιξή του. Κατ’ εξαίρεση, µπορούν να επιτρέπονται, σύµφωνα µε τις ειδικότερες ρυθµίσεις του οικείου κανονισµού, η εκτέλεση εργασιών, ερευνών και η άσκηση ασχολιών και δραστηριοτήτων, κυρίως παραδοσιακών, εφόσον δεν έρχονται σε αντίθεση µε τους σκοπούς προστασίας. Στις περιοχές της κατηγορίας αυτής µπορεί να δίνονται ειδικότερες ονοµασίες ανάλογα µε το συγκεκριµένο αντικείµενο και το σκοπό προστασίας.
3. Ως εθνικά πάρκα χαρακτηρίζονται εκτεταµένες χερσαίες, υδάτινες ή µικτού χαρακτήρα περιοχές, οι οποίες παραµένουν ανεπηρέαστες ή έχουν ελάχιστα επηρεαστεί από τις ανθρώπινες δραστηριότητες και στις οποίες διατηρείται µεγάλος αριθµός και ποικιλία αξιόλογων βιολογικών, οικολογικών, γεωµορφολογικών και αισθητικών στοιχείων. Όταν το εθνικό πάρκο ή µεγάλο τµήµα του καταλαµβάνει θαλάσσια περιοχή ή εκτάσεις δασικού χαρακτήρα, µπορεί να χαρακτηρίζεται ειδικότερα ως θαλάσσιο πάρκο ή εθνικός δρυµός, αντίστοιχα. Ο χαρακτηρισµός περιοχών ως εθνικών πάρκων αποσκοπεί στη διαφύλαξη της φυσικής κληρονοµιάς και στη διατήρηση της οικολογικής ισορροπίας ευρύτερων περιοχών της χώρας µε παράλληλη παροχή στο κοινό δυνατοτήτων περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και φυσιολατρικών δραστηριοτήτων. Για την εκπλήρωση των σκοπών αυτών λαµβάνονται τα κατάλληλα µέτρα, ώστε οι περιοχές αυτές να προστατεύονται επαρκώς τόσο από φυσικές αιτίες υποβάθµισης όσο και από ανθρώπινες ενέργειες, επεµβάσεις και δραστηριότητες. Στα εθνικά πάρκα επιτρέπεται να εκτελούνται έργα, να γίνονται έρευνες και να ασκούνται δραστηριότητες, κυρίως παραδοσιακού χαρακτήρα, µε τους όρους και περιορισµούς που καθορίζονται ειδικότερα από τον οικείο κανονισµό λειτουργίας και διαχείρισης. Τα εθνικά πάρκα είναι δυνατό να περιλαµβάνουν περιοχές απόλυτης προστασίας της φύσης και προστασίας της φύσης.
4. Ως προστατευόµενοι φυσικοί σχηµατισµοί χαρακτηρίζονται λειτουργικά τµήµατα της φύσης ή µεµονωµένα δηµιουργήµατά της, που έχουν ιδιαίτερη επιστηµονική, οικολογική ή αισθητική αξία ή συµβάλλουν στην διατήρηση των φυσικών διεργασιών και στην προστασία φυσικών πόρων, όπως δέντρα, συστάδες δέντρων και θάµνων, προστατευτική βλάστηση, παρόχθια και παράκτια βλάστηση, φυσικοί φράχτες, καταρράχτες, πηγές, φαράγγια, θίνες, ύφαλοι, σπηλιές, βράχοι, απολιθωµένα δάση, δέντρα ή τµήµατά τους, παλαιοντολογικά ευρήµατα, κοραλλιογενείς και γεωµορφολογικοί σχηµατισµοί. Προστατευόµενοι φυσικοί σχηµατισµοί που έχουν µνηµειακό χαρακτήρα χαρακτηρίζονται ειδικότερα ως διατηρητέα µνηµεία της φύσης. Ως προστατευόµενα τοπία χαρακτηρίζονται περιοχές µεγάλης αισθητικής ή πολιτιστικής αξίας και εκτάσεις που είναι ιδιαίτερα πρόσφορες για αναψυχή του κοινού ή συµβάλλουν στην προστασία ή αποδοτικότητα φυσικών πόρων λόγω των ιδιαίτερων φυσικών ή ανθρωπογενών χαρακτηριστικών τους. Στα προστατευόµενα τοπία µπορεί να δίνονται µε βάση τα κύρια χαρακτηριστικά τους, ειδικότερες ονοµασίες, όπως αισθητικό δάσος, τοπίο άγριας φύσης, τοπίο αγροτικό, αστικό ή βιοµηχανικό. Ως προστατευόµενα στοιχεία του τοπίου χαρακτηρίζονται τµήµατα ή συστατικά στοιχεία του τοπίου που έχουν ιδιαίτερη αισθητική ή πολιτιστική αξία ή συµβάλλουν στην προστασία ή αποδοτικότητα φυσικών πόρων λόγω των ιδιαίτερων φυσικών ή ανθρωπογενών χαρακτηριστικών τους, όπως αλσύλια, παραδοσιακές καλλιέργειες, αγροικίες, µονοπάτια, πέτρινοι φράχτες και αναβαθµίδες, προστατευτικές φυτείες, κρήνες. Ενέργειες ή δραστηριότητες που µπορούν να επιφέρουν καταστροφή, φθορά ή αλλοίωση των προστατευόµενων φυσικών σχηµατισµών, των προστατευόµενων τοπίων ή στοιχείων του τοπίου απαγορεύονται, σύµφωνα µε τις ειδικότερες ρυθµίσεις των οικείων κανονισµών.
5. Ως περιοχές οικοανάπτυξης χαρακτηρίζονται εκτεταµένες περιοχές που µπορούν να περιλαµβάνουν χωριά ή οικισµούς, εφόσον παρουσιάζουν ιδιαίτερη αξία και ενδιαφέρον λόγω της ποιότητας των φυσικών και πολιτιστικών τους χαρακτηριστικών και παράλληλα προσφέρουν σηµαντικές δυνατότητες για ανάπτυξη δραστηριοτήτων που εναρµονίζονται µε την προστασία της φύσης και του τοπίου. Στις περιοχές αυτές επιδιώκεται:

α) Η προστασία και η βελτίωση των ιδιαίτερων φυσικών και πολιτιστικών χαρακτηριστικών τους.

β) Η ενίσχυση των παραδοσιακών ασχολιών και δραστηριοτήτων που µπορεί να επιτευχθεί και µε την ανανέωση και τον εκσυγχρονισµό των µεθόδων και των συνθηκών της τοπικής οικονοµίας. Στις περιοχές οικοανάπτυξης µπορούν να ασκούνται µικρής κλίµακας παραγωγικές δραστηριότητες, οι οποίες προσαρµόζονται στο φυσικό περιβάλλον και την τοπική αρχιτεκτονική. Ιδιαίτερα ενθαρρύνονται η ανάπτυξη του αγροτουρισµού µε χρησιµοποίηση αγροτικών κατοικιών, ξενώνων, κάµπινγκ και άλλων κατασκευών. Βιοµηχανικές δραστηριότητες είναι δυνατό να επιτρέπονται, εφ’ όσον ευνοούν την οικονοµική αναζωογόνηση των αγροτικών περιοχών και δεν προκαλούν υποβάθµιση του περιβάλλοντος ασυµβίβαστη µε το χαρακτήρα των περιοχών αυτών.

γ) Η εκπαίδευση και η µύηση του κοινού στους τρόπους και στις µεθόδους αρµονικής συνύπαρξης ανθρώπινων δραστηριοτήτων και φυσικών διεργασιών.

δ) Η ανάπαυση και η αναψυχή του κοινού. Οι παραπάνω οικοανάπτυξης είναι δυνατό να περιλαµβάνουν περιοχές απόλυτης προστασίας της φύσης και προστασίας της φύσης.

Το σχέδιο ΠΔ του ΥΠΕΝ

Το σχέδιο ΠΔ του ΥΠΕΝ, με τίτλο «χορήγηση οικονομικών αντισταθμισμάτων σε εφαρμογή των διατάξεων των παρ. 1 και 4 του άρθρου 22 του ν. 1650/1986», που έχει τεθεί σε ανοιχτή ηλεκτρονική διαβούλευση έχει ως εξής:

Άρθρο 01 – Σκοπός

Σκοπός του παρόντος είναι ο καθορισμός των προϋποθέσεων, των απαιτούμενων δικαιολογητικών, της διαδικασίας και των λοιπών όρων για τη χορήγηση των οικονομικών αντισταθμισμάτων σε εφαρμογή των διατάξεων της παρ. 1 και 4 του άρθρου 22 του ν. 1650/1986. Αφορά σε ιδιοκτησίες, για τις οποίες, μετά τη θέσπιση κανονιστικών πράξεων των άρθρων 18, 19 και 21 του ν. 1650/1986, έχουν επιβληθεί περιοριστικά μέτρα που είναι απαραίτητα για την προστασία τους, όταν τα μέτρα αυτά είναι εξαιρετικά επαχθή για τον ιδιοκτήτη, με αποτέλεσμα να παρακωλύεται υπέρμετρα η άσκηση των εξουσιών που απορρέουν από την κυριότητα, ενόψει του χαρακτήρα και του περιορισμού τους.

Άρθρο 02 – Ορισμοί

1. Οικονομικά αντισταθμίσματα: η ανταλλαγή των ιδιωτικών εκτάσεων με εκτάσεις του Δημοσίου, είτε η παραχώρηση κατά χρήση στον θιγόμενο ιδιοκτήτη δημόσιων εκτάσεων σε παραπλήσιες περιοχές για ανάλογη χρήση ή εκμετάλλευση, είτε η καταβολή εφάπαξ ή περιοδικής αποζημίωσης, για τον προσδιορισμό της οποίας λαμβάνεται υπόψη η χρήση της ιδιωτικής έκτασης κατά το χρόνο κτήσης της.
   2. Εξαιρετικά επαχθείς όροι, περιορισμοί και απαγορεύσεις: οι όροι, περιορισμοί και απαγορεύσεις που έχουν επιβληθεί σε μια ιδιοκτησία με τη θέσπιση πράξης χαρακτηρισμού και προστασίας, σε εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 18, 19 και 21 του ν. 1650/1986 που παρακωλύουν υπέρμετρα την άσκηση των εξουσιών που απορρέουν από την κυριότητα λόγω της ουσιώδους στέρησης του δικαιώματος της ιδιοκτησίας.
   3. Προορισμός ιδιοκτησίας: περιλαμβάνει το φάσμα των επιτρεπτών χρήσεων της ιδιοκτησίας, οι οποίες καθορίζονται κυριαρχικώς, είτε απ’ ευθείας από συνταγματικές διατάξεις είτε από το νομοθέτη ή, κατ` εξουσιοδότησή του, από την Διοίκηση σε συμφωνία με το Σύνταγμα.

Άρθρο 03 – Προϋποθέσεις

1. Το θιγόμενο ακίνητο:
   α) δεν βρίσκεται επί αιγιαλού, παραλίας, παλαιού αιγιαλού, κοίτης και όχθης ποταμών, λιμνών, λιμνοθαλασσών, χειμάρρων μόνιμης ή περιοδικής ροής, εντός αρδευόμενων γεωργικών γαιών, ή/και γεωργικών γαιών που έχουν προέλθει από αναδασμό, εντός διακατεχόμενων δασικών εκτάσεων που η διαδικασία δεν έχει τελεσιδικήσει.
   β) δεν έχει παραχωρηθεί άνευ ανταλλάγματος για συγκεκριμένη χρήση.
   γ) ήταν άρτιο και οικοδομήσιμο σύμφωνα με τις ισχύουσες γενικές διατάξεις και με τις ειδικές διατάξεις που διέπουν την περιοχή στην οποία βρίσκεται, προ του χαρακτηρισμού της σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 18,19 και 21 του ν.1650/1986.
   δ) είναι ελεύθερο ιδιοκτησιακών βαρών.
   2. Οι τίτλοι ιδιοκτησίας του θιγόμενου ακινήτου είναι προγενέστεροι του χαρακτηρισμού της περιοχής σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 18, 19 και 21 του Ν.1650/1986 και οπωσδήποτε προγενέστεροι της θέσης σε δημόσια διαβούλευση της κανονιστικής πράξης χαρακτηρισμού της περιοχής στην οποία εμπίπτει η θιγόμενη ιδιοκτησία.
   3. Οι όροι που επιβλήθηκαν είναι εξαιρετικά επαχθείς όπως προκύπτει από την σύγκριση του εύρους των επιτρεπτών χρήσεων της θιγόμενης ιδιοκτησίας πριν και μετά τη θέσπιση της κανονιστικής πράξης χαρακτηρισμού της περιοχής εντός της οποία εμπίπτει.

Άρθρο 04 – Διαδικασία

Για την χορήγηση των οικονομικών αντισταθμισμάτων, ακολουθείται η εξής διαδικασία:
1. Ο θιγόμενος ιδιοκτήτης υποβάλλει διά της Γενικής Γραμματείας Δημόσιας Περιουσίας του Υπουργείου Οικονομικών, αίτηση, απευθυνόμενη σε Επιτροπή αποτελούμενη από εκπροσώπους του Υπουργείου Οικονομικών, που υπηρετούν στις Διευθύνσεις της Γενικής Γραμματείας Δημόσιας Περιουσίας, Τεχνικών Υπηρεσιών και Φορολογίας, του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, που υπηρετούν στις Διευθύνσεις Χωροταξικού Σχεδιασμού, Πολεοδομικού Σχεδιασμού, Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος και Βιοποικιλότητας και Δασών και Δασικού Περιβάλλοντος και του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, και Τροφίμων, που υπηρετούν στις Γενικές Διευθύνσεις Διοικητικών Υπηρεσιών και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης και Οικονομικών Υπηρεσιών, με αντικείμενο, είτε την αποζημίωση, είτε την ανταλλαγή της θιγόμενης ιδιοκτησίας του με άλλη του Δημοσίου ή την παραχώρηση σε αυτόν κατά χρήση, για χρονικό διάστημα μέχρι ενενήντα εννέα ετών, δημόσιας έκτασης σε παραπλήσια περιοχή για ανάλογη χρήση ή εκμετάλλευση, κατάλληλη για πραγματοποίηση επένδυσης. Ειδικά τα ακίνητα της παρ. 1 του άρθρου 1 του ν.4061/2012 (ΦΕΚ 66 Α) δύνανται να παραχωρούνται μόνον κατά χρήση στον αιτούντα θιγόμενο ιδιοκτήτη, για χρονικό διάστημα μέχρι σαράντα (40) έτη.
2. Η αίτηση πρέπει να συνοδεύεται επί ποινή απαραδέκτου από:
α. τους νόμιμους τίτλους ιδιοκτησίας και την έκθεση τίτλων της διάταξης της παρ. 1 του άρθρου 15 του ν. 4280/2014,
β. βεβαίωση από το αρμόδιο Κτηματολογικό Γραφείο, από την οποία να προκύπτει ότι η θέση της θιγόμενης ιδιοκτησίας εμπίπτει σε περιοχή χαρακτηρισμένη σε εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 18, 19 και 21 του ν. 1650/1986,
γ. τοπογραφικό διάγραμμα του θιγόμενου ακινήτου,
δ. χάρτη κατάλληλης κλίμακας της χαρακτηρισθείσας ως προστατευόμενης περιοχής εντός της οποίας κείται το ακίνητο με σημειωμένο το περίγραμμα της θιγόμενης ιδιοκτησίας,
ε. βεβαίωση από την αρμόδια Υπηρεσία Δόμησης (ΥΔΟΜ) της περιοχής εντός της οποίας βρίσκεται το θιγόμενο ακίνητο, από την οποία να προκύπτει με σαφήνεια το χωροταξικό και πολεοδομικό καθεστώς στην επίμαχη περιοχή κατά το χρόνο κτήσης της κυριότητας του θιγόμενου ακινήτου και κατά το χρόνο υποβολής της αίτησης.
στ. Στην περίπτωση που ο αιτών προτείνει να του χορηγηθεί δημόσια έκταση για ανταλλαγή ή παραχώρηση η αίτηση πρέπει να συνοδεύεται και από υπεύθυνη δήλωση του ιδιοκτήτη περί πρόθεσης πραγματοποίησης επενδυτικού σχεδίου επί της προτεινόμενης προς ανταλλαγή ή παραχώρηση έκτασης.
3. Η ανωτέρω Επιτροπή οφείλει εντός 90 ημερών από την υποβολή της αίτησης να αποφανθεί, εάν με τα δεδομένα της συγκεκριμένης υπόθεσης έχει επέλθει ουσιώδης στέρηση της χρήσης της ιδιοκτησίας σε σχέση με τον προορισμό της, ενόψει και του ισχύοντος στην περιοχή χωροταξικού και πολεοδομικού καθεστώτος και ως εκ τούτου συντρέχει περίπτωση να χορηγηθεί στο θιγόμενο ιδιοκτήτη ένα από τα προβλεπόμενα οικονομικά αντισταθμίσματα και κατά προτεραιότητα το οικονομικό αντιστάθμισμα που προτείνει με την αίτηση του. Αν δεν υπάρχει δυνατότητα να δοθεί το συγκεκριμένο αντιστάθμισμα, η Επιτροπή εισηγείται την παροχή στον αιτούντα άλλου αντισταθμίσματος αιτιολογώντας ειδικά την επιλογή της αυτή. Σε περίπτωση μη αποδοχής της αίτησης, η Επιτροπή αιτιολογεί ειδικά την απόφαση της και την κοινοποιεί αμελητί στον αιτούντα.
4. Σε περίπτωση αποδοχής της αίτησης, εντός της ως άνω προθεσμίας, με απόφαση της Επιτροπής, καθορίζεται το προς ανταλλαγή ή παραχώρηση κατά χρήση ακίνητο ή η αξία της θιγόμενης ιδιοκτησίας, με βάση το σύστημα των αντικειμενικών αξιών του Υπουργείου Οικονομικών, ως ίσχυε κατά τον χρόνο, που το ακίνητο είχε περιέλθει στην κυριότητα του αιτούντος ιδιοκτήτη ή, υφίσταντο κατά το χρόνο εκείνο αντικειμενικές αξίες με βάση τους εγγύτερα χρονικά ισχύοντες ως άνω πίνακες σε σχέση με τον χρόνο κτήσης του ακινήτου από τον αιτούντα. Το προτεινόμενο ακίνητο προς ανταλλαγή ή παραχώρηση κατά χρήση οφείλει να είναι ελεύθερο βαρών, διεκδικήσεων και τυχόν άλλων περιορισμών αρχαιολογικής, περιβαλλοντικής, δασικής ή άλλης σχετικής νομοθεσίας. Σε περίπτωση που το ακίνητο δεν έχει υπαχθεί σε σύστημα αντικειμενικών αξιών, η αξία της έκτασης εκτιμάται με βάση έκθεση πιστοποιημένων εκτιμητών που έχουν συμπεριληφθεί στον σχετικό κατάλογο που τηρεί το Υπουργείο Οικονομικών, η αμοιβή των οποίων βαρύνει τον αιτούντα. Στην περίπτωση αυτή το χρονικό διάστημα παρατείνεται για 90 ακόμη ημέρες.
5. Εντός 30 ημερών από την κοινοποίηση στον θιγόμενο ιδιοκτήτη του επιλεγέντος προς ανταλλαγή ακίνητου ή του προς παραχώρηση ακινήτου ή της κατά τα ανωτέρω καθορισθείσας αξίας του ακινήτου του, δύναται αυτός σε περίπτωση διαφωνίας να υποβάλει ένσταση ενώπιον της Επιτροπής. Η Επιτροπή δύναται να τροποποιήσει την αρχική εκτίμηση του ακινήτου, μόνο προς όφελος του ενιστάμενου. Η απόφαση της αυτή κοινοποιείται στον ενδιαφερόμενο. Άπρακτη παρέλευση 60 ημερών από την κατάθεση της ένστασης ισοδυναμεί με σιωπηρή απόρριψη της.
6. Αν, κατά την εξέταση του αιτήματος διαπιστωθεί ότι δεν είναι δυνατή η ανταλλαγή της έκτασης με έκταση του Δημοσίου ή η παραχώρηση κατά χρήση δημόσιας έκτασης σε παραπλήσια περιοχή, η Επιτροπή έχει την υποχρέωση να καθορίσει το ύψος της οφειλόμενης χρηματικής αποζημίωσης και τον τρόπο καταβολής της.
7. Η χρηματική αποζημίωση βαρύνει τον οικείο προϋπολογισμό του Υπουργείου Οικονομικών.
8. Η ανταλλαγή ή η παραχώρηση χρήσης ή η χρηματική αποζημίωση οριστικοποιείται με κοινή απόφαση Διυπουργικής Επιτροπής αποτελούμενης από τους Υπουργούς Οικονομικών, Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, η οποία δημοσιεύεται συνοδευόμενη από τα οικεία διαγράμματα και των δύο ακινήτων, στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
9. Ο ως άνω τίτλος στη συνέχεια συνοδευόμενος από το επενδυτικό σχέδιο του αιτούντα για την ανταλλασσόμενη ή υπό παραχώρηση έκταση μεταγράφεται στην οικεία μερίδα του Υποθηκοφυλακείου των δύο ακινήτων, άλλως καταχωρίζεται στα οικεία κτηματολογικά φύλλα των δύο ακινήτων στα αρμόδια Κτηματολογικά Γραφεία. Τα εκδιδόμενα πιστοποιητικά ή βεβαιώσεις απαιτείται να υποβληθούν στη συνέχεια στην αρμόδια υπηρεσία της Γενικής Γραμματείας Δημόσιας Περιουσίας, προκειμένου να περαιωθεί η διαδικασία. Η διαδικασία της ανταλλαγής ή της παραχώρησης κατά χρήση, ολοκληρώνεται με την μεταγραφή του ως άνω τίτλου στα αρμόδια Υποθηκοφυλακεία ή την καταχώρηση αυτού στα Κτηματολογικά Βιβλία του αρμόδιου κτηματολογικού Γραφείου. Η μεταβίβαση ή η παραχώρηση τελούν υπό την διαλυτική αίρεση της πραγματοποίησης της επένδυσης στο μεταβιβαζόμενο ή παραχωρούμενο ακίνητο εντός πέντε ετών από την μεταγραφή του τίτλου. Όσον αφορά το ανταλλασσόμενο δημόσιο ακίνητο, αυτό διαγράφεται και από το οικείο Βιβλίο Καταγραφής δημοσίων ακινήτων.
Σε περίπτωση μη πραγματοποίησης της επένδυσης εντός της τασσόμενης προθεσμίας, ο ενδιαφερόμενος δύναται να αιτηθεί παράταση για την ολοκλήρωση αυτής εντός τριών ετών. Η αίτηση κατατίθεται στην Επιτροπή της παρ. 1, η οποία αποφαίνεται αιτιολογημένα εντός 90 ημερών από την υποβολή αυτής.

Άρθρο 05 – Έναρξη ισχύος

Η ισχύς του παρόντος Προεδρικού Διατάγματος αρχίζει από τη δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Του Αργύρη Δεμερτζή