Τί εννοούμε με την λέξη αυθαίρετο. Εννοούμε οτιδήποτε δεν είναι σύμφωνο με την οικοδομική άδεια. Όσο αφορά την ΟΑ σε μία κατασκευή μπορεί να υπάρχει ή όχι. Ακόμα αυθαίρετο είναι όταν υπάρχει ΟΑ η οποία όμως δεν έχει εφαρμοστεί σωστά και δεν συμφωνεί με τα σχέδια της Πολεοδομίας. Ακόμα και χώρος ο οποίος έχει αλλάξει χρήση (π.χ. από αποθήκη σε δωμάτιο) στο ίδιο εμβαδόν θεωρείται αυθαίρετος και χρήζει τακτοποίησης. Σύμφωνα με τον τελευταίο νόμο Ν.4495/17 (παλαιότεροι νόμοι οι Ν.1337/1983, Ν.3843/2010, Ν.4014/2011, Ν.4178/2013) για τους ιδιοκτήτες ακινήτων όπου έχουν συντελεστεί αυθαιρεσίες και δεν έχουν τακτοποιηθεί με κανέναν προηγούμενο νόμο ούτε ανήκουν στις εξαιρέσεις τακτοποίησης, τους δίνεται πάλι η ευκαιρία να υπαχθούν σήμερα στο Ν.4495/2017 (ΦΕΚ/167/Α/3-11-2017) με σκοπό να τακτοποιήσουν τις αυθαιρεσίες τους.
Η καταλυτική ημερομηνία όπου κάποιος μπορεί να τακτοποιήσει το αυθαίρετο του είναι η 28/7/2011.
Τα αυθαίρετα που ανεγέρθηκαν μεταξύ 1955-1975 νομιμοποιούνται με την καταβολή παραβόλου 250 ευρώ χωρίς την πληρωμή προστίμου, ενώ όσα έχουν κτιστεί από το 1975 έως το 1982 τακτοποιούνται με την καταβολή παραβόλου και του 15% του προστίμου. Για τις υπόλοιπες χρονικές περιόδους ανέγερσης ισχύουν τα εξής: για όσα αυθαίρετα χτίστηκαν από την 1η Ιανουαρίου 1983 έως την 1η Ιανουαρίου 1993 η τακτοποίηση γίνεται με την καταβολή παράβολου και την πληρωμή του 60% του προστίμου. Από την 1 η Ιανουαρίου 1993 έως την 31η Δεκεμβρίου 2003 καταβάλλεται το 80% του προστίμου και 100% από την 1η Ιανουαρίου 2004 έως και την 28η Ιουλίου 2011.
Εάν η τακτοποίηση έγινε μέχρι τις 8/10/2018, οι ιδιοκτήτες πρόλαβαν την έκπτωση του 20% στην πληρωμή προστίμων. Για όσους ιδιοκτήτες τακτοποιήσουν την οποιαδήποτε αυθαιρεσία από τις 9/10/2018 έως τις 8/4/2019, τότε προβλέπεται έκπτωση στην πληρωμή προστίμων κατά 10%. Την ίδια έκπτωση του (10%) δικαιούνται και οι ιδιοκτήτες που μαζί με τη δήλωση υπαγωγής υποβάλλουν και μελέτη στατικής επάρκειας. Στην περίπτωση που προκύψει η ανάγκη στατικής ενίσχυσης ισχύουν μειώσεις που φθάνουν και το 60%.
Υπάρχουν όμως και κάποιες αυξήσεις.
Το πρόστιμο αυξάνεται κατά 10% αν η αυθαίρετη κατασκευή ή χρήση υπαχθεί από τις 9/4/2019 έως τις 8/10/2019. Επίσης θα υπάρχει αύξηση του προστίμου κατά 20% αν ο ιδιοκτήτης το τακτοποιήσει μετά τις 9/10/2019, αλλά και μία αύξηση κατά 10% αν η αυθαίρετη κατασκευή βρίσκεται σε περιοχές προστασίας όπου έχουν εκδοθεί και ισχύουν προεδρικά διατάγματα καθορισμού όρων δόμησης.
- Απαραίτητα δικαιολογητικά ακινήτου – ιδιοκτήτη :
• Αίτηση ιδιοκτήτη
• Υπεύθυνη δήλωση Ν.1599/86 όπου αναγράφονται :
1. Ατομικά στοιχεία ιδιοκτήτη
2. Α.Φ.Μ. και Δ.Ο.Υ. ιδιοκτήτη
3. Αριθμός και έτος οικοδομικής άδειας
4. Εμβαδόν χώρου
5. Χρήση κατασκευής
6. Ημερομηνία ολοκλήρωσης της κατασκευής ή εγκατάστασης της χρήσης
7. Το τελευταίο Ε9 όπου φαίνεται το γεωτεμάχιο που βρίσκεται η αυθαίρετη κατασκευή
8. Δήλωση ότι το ακίνητο τηρεί τις προϋποθέσεις ένταξης στη ρύθμιση
9. Είδος κατοικίας : Ακίνητο κύριας και μοναδικής κατοικίας – Άλλης κατοικίας – Άλλης χρήσης
- Τεχνική έκθεση μηχανικού η οποία περιλαμβάνει :
Περιγραφή της αυθαίρετης κατασκευής ή της αυθαίρετης χρήσης,
Εμβαδόν και χρήση της αυθαίρετης κατασκευής,
Δήλωση για το αν πρόκειται για κατασκευή πρόχειρα κατασκευασμένη ή όχι,
Φωτογραφίες από όλες τις όψεις,
Αντίγραφο στελέχους οικοδομικής αδείας (εάν υπάρχει άδεια),
Αντίγραφο τοπογραφικού αδείας (εάν υπάρχει άδεια).
Εάν δεν υπάρχει θα χρειαστεί εκ νέου εξαρτημένο (σε Ε.Γ.Σ.Α.) τοπογραφικό διάγραμμα με απόσπασμα χάρτη και με προσδιορισμό της θέσης του ακινήτου σε αυτόν.
Αντίγραφο κάτοψης αδείας ή αν δεν υπάρχει εκ νέου σχεδίασή της,
Τομή σε κλίμακα 1:100,
Στις εκτός σχεδίου περιοχές και στους οικισμούς χωρίς σχέδιο απατείται Εξαρτημένο τοπογραφικό διάγραμμα (Ε.Γ.Σ.Α.) με απόσπασμα χάρτη και με προσδιορισμό της θέσης του ακινήτου σε αυτόν,
Σε περιοχές με εγκεκριμένα σχέδια, όπου υπάρχει οικοδομική άδεια απαιτείται απόσπασμα ρυμοτομικού σχεδίου,
Διάγραμμα κάλυψης για κάθε οικοδομήσιμο γήπεδο ή οικόπεδο,
Δήλωση μηχανικού περί στατικής επάρκειας (ταχύς οπτικός έλεγχος όπου θα αναφέρεται η ύπαρξη ή μη φέροντα οργανισμού καθώς και τυχόν βλάβες του),
Φύλλο καταγραφής αυθαίρετης κατασκευής,
Έντυπο υπολογισμού ειδικού προστίμου της κατασκευής.
Παράβολο – αποδεικτικό πληρωμής Ελληνικού Δημοσίου